SUDA BOĞULMALAR VE İLK YARDIM

• Tweet
• Pin It

Değerli okuyucularımız, dergimizin bu sayısında suda boğulmalar, boğulan kazazedeyi kurtarmaya çalışırken boğulan insanlar ve ilk yardım konularına değineceğiz.

Yılın en sıcak günlerini yaşıyoruz. Çok haklı olarak, ben dâhil, hepimiz serinlemek ve de nefes alabilmek için deniz/havuz gibi ortamları tercih ediyoruz. Yazılı/görsel medya’da, sık sık boğulmalar ile ilgili talihsiz haberleri okumak, zaten çok zor olan hayat ve yaşamımızı derinden etkiliyor, sıcaklar ve yaşadığımız olaylar nedeniyle gerilen sinirlerimizi daha da geriyor, psikolojimizi bozuyor.

Yazımızın devam eden kısmında; Neden/nasıl boğuluyoruz, kimler ve hangi yaş grubu insanlar risk altında, boğulan bir kişi nasıl kurtarılmalı, boğulan kazazedeye nasıl ilkyardım uygulanmalı ve boğulmamak için neler yapmamız gerektiğini vurgulayan ayrıntıları göreceğiz.

Boğulmanın mekanizması nedir?
Herhangi bir nedenle (kalp krizi geçirme, bayılma, su yutma, panik vs.) kişinin panik yapıp heyecanlanması, boğulacağım korkusu yaşayarak nefesini tutması ama bir süre sonra dayanamayarak ağzını açması ve bu sırada su yutması, yuttuğu suyun nefes borusuna, oradan da ciğerlerine kaçması, kişinin nefessiz kalması, havasızlık sonucu bilincinin kapanması, bu durumda refleks olarak nefes almaya devem etmesi ama yutma refleksinin kaybolması sonucu artık suyun sürekli olarak ciğerlere kaçması ve sonucunda kişinin havasızlık sonucu ölümü…

Boğulma vakalarının temel nedeni nedir? İnsanlar neden boğuluyor?

• Yeterince yüzme bilmemek,
• Yüzerken yorulmak,
• Denizin çok dalgalı olması ve bizi batırması,
• Yüzerken ayak, baldır veya kolumuza kramp girmesi ve yüzemez hale gelmemiz,
• Yüzerken hastalanmak (sara nöbeti, kalp krizi geçirmek, bayılmak vs.)

Hangi yaş grubu insanlar ve kimler boğulma konusunda daha risk altındadır?

• Havuzlar için en büyük risk grubu çocuklardır. Çünkü aileler çocuklarını havuza sokup, havuz kenarında gazete/kitap okuyor, telefonu ile ilgileniyor, bu arada çocuk gözden kaçıyor ve boğulabiliyor. Çocuklar su da çok çabuk boğulabilir çünkü güç ve sınırlarını bilmezler, yüzeceğini zanneder ama süratle yorulur ve göz açıp kapatıncaya kadar boğulurlar.
• Erişkinlerde, cinsiyet olarak erkekler, kadınlara göre ortalama 15 defa daha sık boğulmaktadır,
• Erişkinler daha çok tuzlu suda yani denizde, gençler ise sulama kanalı, göl gibi tatlı su ortamlarında boğulurlar.

Boğulan kişiye yardım eden kişi neden boğulur?
Boğulmakta olan kişi, boğulup öleceğini hissettiği için, panik halindedir. Çok kısa süre içinde de beynine hava gitmediği için şuursuzca, kontrolsüz hareketler yapar. O anda tek düşündüğü şey tutunacak bir noktadır (burada tutunma istediği nokta hayattır, yani amacı hayata tutunmaktır). Tabii, tutunabileceği şey, çok iyi niyetle kendisini kurtarmaya gelen kişidir. İşte o anda panikle, hayata tutunma, yani boğulmama pahasına, bilinçsizce kurtarıcıya sarılır ve onu da hareketsiz hale sokar, hatta, suya batırır. Çünkü o anda kendisinde olan adrenalin deşarjı ile çok hareketli ve güçlü haldedir. İşte saydığımız bu nedenlerle, kurtarıcı kişinin mutlaka bu işi bilen, cankurtaran eğitimi almış kişi olması gerekir.

Boğulan kişi sudan nasıl kurtarılmalıdır?
• Suda boğulan kişiyi kurtarma tekniklerini bilmiyorsak, eğitimini almadıysak, asla kişiyi sudan kurtarmak için suya girmeyelim.
• En iyi ve tehlikesiz işlerden birisi boğulmakta olan kişiye can simidi fırlatmak, ip, dal,ceket vs uzatarak tutunmasını sağlayıp kendisini karaya çekmek,
• Çevreden yardım istemek

Boğulan kişiye ilk yardım nasıl uygulanır?
• İlk ve olmazsa olmaz şart ilk yardım eğitimi almış olmaktır. Yani eğitimimiz yoksa kişiyi hem kurtarmak hem de ilk yardım uygulamak konusunda çaba göstermeyelim. Aksi takdirde biz de boğulabiliriz ve/veya kişiye ilk yardım uygulamaya çalışırken ölümüne ve/veya yaralanmasına neden olabiliriz.
• Eğitimli kişi isek kişi boğulmuşsa en kısa sürede ve güvenli biçimde kişiyi sudan dışarı çıkarmamız, çıkarma sürecinde de hastaya ilkyardım uygulamalarını başlatmamız gerekir.
• Kişiyi karada, sakin ortamda, yere yatırdıktan sonra “temel yaşam desteği” (hayata döndürme ile ilgili girişimler) uygulanmalı ve bir kişi de 112 no’lu telefonu arayarak profesyonellerin yani ambulansın olay yerine gelmesini sağlamalıdır.

Bu aşamada yapılan en büyük hata (özellikle çocuklarda) kişiyi ayaklarından tutarak baş aşağı sarkıtılmasıdır. Böyle yapılırsa, kişinin ciğerlerine kaçan suyu çıkartılacağı düşünülmektedir. Hâlbuki bu mümkün değildir. Bu şekilde kişinin midesine kaçan su çıkar ki bunun zararı veya kişinin hayatın tehlikeye sokan yanı yoktur. Hatta çıkan bu su yanlışlıkla kişinin hava borusuna kaçıp daha da boğulmasına neden olabilir. Özetle, bu tür yanlış bir hareketi asla yapmayalım.

Tuzlu suda (deniz) ve tatlı suda (havuz, sulama kanalı) boğulma arasında fark var mı?
Evet, vardır. Tuzlu suyun insanı kaldırma gücü daha fazla, tatlı suyun daha azdır. Bu nedenle tatlı suda yüzen kişi çok çabuk yorulur. Mesela kıyıdan çok uzaklaştı ise süratle yorulur, geriye dönecek gücü kalmaz ve boğulur. Denizde ise Karadeniz’de olduğu gibi hırçın ve güçlü dalgalar kişiyi yorar hatta batırabilir. Yani, özetle, tatlı suda boğulma riski deniz suyuna göre daha fazladır.

Sonuç, özet, önerilerim…
• İyi yüzme bilmiyorsak suya/denize girmeyelim.
• Yüzmek için suya girerken mutlaka yanımızda bir kişi olsun ki gerektiği zaman birbirimize yardımcı olalım,
• Alkollüyken, tok karnına yüzmek amacı ile suya girmeyelim,
• Kalp, sara, şeker hastalığı gibi kronik hastalıkları olan kişiler yüzmek için suya girdiklerinde çok dikkatli olmalıdırlar,
• Küçük çocuklar sınırlarını bilmezler o nedenle çok süratle havuzda boğulabilirler veya havuz kenarında oynarken/yürürken içine düşüp boğulabilirler,
• Eğer eğitimimiz yoksa, suda boğulan kişiyi, suya girerek kurtarmaya çalışmayalım,
• Eğer eğitimimiz yoksa, suda boğulan kişiye ilkyardım uygulamayalım,
• Boğulma vakası varsa hemen olay yerine profesyonellerin gelmesini sağlayalım yani 112 no’lu telefonu arayalım.

En önemlisi:
Tıp’ta en etkin, en ucuz ve kolay tedavi korunmadır. Yani yaralanmak, hastalanmamak için tedbir almaktır. İşte yukarıda saydığımız noktalara dikkat edersek çok rahatlıkla yüzer, serinleriz. Yoksa çok acı tablolar ile karşılaşabiliriz.

Nice sağlıklı günlerde görüşebilmek ümidi ile sevgi ve saygılarımı sunarım.

• Tweet
• Pin It