Mavişehir Dergisi’nin değerli okuyucuları, bu sayımızda yine önemli bir sağlık sorunu olan, kulağımıza kaçan cisimler ve böyle bir durumda yapmamız gerekenleri, yani ilkyardım uygulamalarını gözden geçireceğiz.
Konunun önemi:
Çok sık olmamakla birlikte, bu şikâyetle hastalarımız acil servise başvurabilmektedir. Düşünebiliyor musunuz, kulağınıza sinek kaçmış ve içinde vınlıyor. Son derece sinir bozan bir durum. Özellikle çocuklar, psikiyatrik bozukluğu olan kişiler, kulaklarına yabancı cisim kaçmasına rağmen bunu yakınlarına söylemeyebilir. Kaçan cisim, dış kulak yolundaki salgılarla şişip, boyutları büyüyebilir, zaten dar bir tüp geçit şeklinde olan dış kulak yolunu zedeleyebilir, hatta parçalayıp beyin iltihabına (menenjit) neden olabilir. Tabi bunun yanında kişi duyma güçlüğü çeker, baş ağrısı, kulakta dolgunluk gibi belirtilere de sıklıkla rastlanır.
En sık kimlerde görülür?
Kulağa yabancı cisim kaçması, en sık çocuklarda bilmeyerek, kaza ile sonra erişkinlerde, yine kaza ile (kulağını pamuklu temizleyici ile kurularken veya kulağı kaşımak için kulağa sokulan bir cisim ile vs).
Psikiyatrik bozukluğu olan kişilerde de sıklıkla görülür. Günlük hayatta en sık gördüğümüz şekli ise bağda, bahçede, tarlada, çalışıp dinlenmek üzere yere, toprağa yatan, uzanan kişinin kulağına uyurken sinek, böcek, tahtakurusu, karınca, hamam böceği, kene gibi bir hayvanın kaçmasıdır.
Kulağımıza hangi cisimler kaçabilir?
•Organik cisimler: Bunlar küçük hayvancıklar (sinek, böcek, tahtakurusu, hamam böceği, karınca, kene vs.) veya bitki tohumlarıdır (mercimek, nohut, bezelye, araka, fasulye, üzüm, mısır tanesi).
•İnorganik cisimler: Taş parçası, boncuk, kalem ucu, silgi, düğme, pamuk parçası vs.
Belirtiler
Eğer kişi erişkin bir hasta ise, tabii ki bunu ifade edecek, yani kulağına bir cisim girdiğini veya kaçtığını söyleyecektir. Kişi bir çocuk, bebek veya psikiyatrik bozuklukları olan bir kişi ise o zaman daha sorunludur. Çünkü böyle bir durumu ifade etmez, edemez. Teşhis etmek son derece güçtür, tesadüfen görülebilir.
Genellikle kulakta ağrı, basınç hissi, baş ağrısı, çınlama gibi belirtiler görülür. Eğer kişi bunu çıkartmak için herhangi bir cisim (toka, cımbız, kalem vs.) ile uğraştı ise, dış kulak yolunu da harap edebileceği için kişinin ağrısı artar, kanama olabilir ve cisim (bezelye, nohut vs) kulak yolunda parçalanabilir. Cisim zamanında müdahale edilip çıkartılmaz ise, ileri dönemlerde, dış kulak yolunda tahriş, harabiyet, ülser ve dış kulak yolu iltihabına neden olabilir.
İlk yardım uygulamaları
Kulağımıza veya bir kişinin kulağına yabancı cisim kaçtığını öğrenince, öncelikle sakin olalım.
• Bu cismi biz asla bir cımbız, tornavida, kaşık, kalem, saç tokası ile çıkartmaya çalışmayalım. Çünkü dış kulakta, yani yabancı cismin kaçtığı bu dar kanalda normalde sümüksü salgılar vardır. Bu salgılar nedeniyle kaçan cisim kayganlaşmıştır. Dışarıdan bunu cımbız vs. ile tutarak çıkartabileceğimizi düşünmek çok ciddi hatadır. Çünkü tersine, daha da öteye kaçacak, çıkartılması daha güç hale gelecektir. Hatta kulak zarını bile tahriş edebilir. Bir diğer sorun, salgılar nedeni ile bu cisim (nohut, bezelye, mısır tanesi, vs.) süratle şişerek, kulağı daha fazla tıkayacaktır. Daha önce de söylediğim gibi, tecrübesiz ellerde, yani bizlerin onu çıkartmaya çalışması, olayın daha da zorlaşmasına, kulak zarının parçalanması, orta kulak bölgesinin mikrop kapmasına neden olabilir.
• Eğer bir sağlık kuruluşuna çok uzak mesafedeysek ve kulağa kaçan yabancı cismin arı, böcek, karınca, tahtakurusu, kene olduğundan emin isek, kişinin başını içinde böcek bulunan kulağı yukarı gelecek şekilde çevirebiliriz. Bu kulağın içine sıvı vazelin, sıvı gliserin, zeytinyağı ya da bebek yağı dökerek böceği dışarı çıkartmaya zorlayabiliriz. Böcek dışarı çıkamasa bile bu yağlar nedeni ile hava alamayacak, ölecek ve hekim tarafından çıkartılması daha kolay hale gelecektir. Ama şunu tekrar vurgulayalım ki, biraz evvel saydığımız sıvı vazelin, sıvı gliserin, zeytinyağı gibi maddeler veya kulağakaçan madde, cisim sinek, böcek, arı vs. ise kullanılır. Aynı zamanda, kulak zarı sağlam olmalı, yani delik olmamalıdır. Eğer kaçan cisim nohut, bezelye gibi şeyler ise asla yapılmaz, sıvılar damlatılmaz çünkü bunların daha da şişmesine, şikâyetlerin artmasına ve çıkartmakta zorlanmamıza neden olur. Sonuç olarak, böyle bir durumda, yapılabilecek en doğru, en güzel şey, mümkün olan en kısa zamanda, en yakın hastane, yani acil servise müracaat etmektir.
Nice sağlıklı, mutlu günlerde görüşebilmek dileğiyle sevgi ve saygılarımı sunarım.
