Profesyonel hayatta etki yaratmanın en önemli belirleyicisi kuşkusuz kişilik özelliklerimizdir. Ancak etki yaratmak ve zihinlerde iz bırakmak için ilk izlenimin de önemli olduğunu unutmamak gerekir. İstatistiklere göre ilk izlenimin oluşması 60 ile 120 saniye arasında değişir ve herkes ilk izleniminin iyi olmasını ister. Araştırmalara göre 15 saniye ve 20 dakika arasında değişen görüşmelerin sonuçlarına bakıldığında da sonucun çok değişmediğini söylüyor.
Renk ve dış görünüşün karşımızdaki kişiyi başka değerlendirmeye gerek kalmadan yüzde 58 etkilediği notunu paylaşmışsınız. Bu durumda iş görüşmesinde hangi renkler tercih edilmeli?
Araştırmalara göre kişiler hakkındaki ilk izlenim 30 saniyede oluşuyor. Sade ama özenli görünmek olumlu bir ilk izlenim için iş görüşmelerinde de avantaj sağlayan bir nokta. Tercih edilen renk, model ve desen göz yormayacak, karşınızdakinin dikkatini dağıtmayacak, size odaklanmasını engellemeyecek şekilde seçilmelidir. Çünkü kişinin kendine özen göstermesi demek, bir anlamda çevresinde olan biten her şeye aynı ilgi ve önemle yaklaşmasına ışık tutan önemli bir ipucudur. Bakımlı saçlar, gerektiği kadar makyaj, koyu renk takım elbise içine açık düz renkli gömlek ve kravat, boyalı ayakkabılar, hatta abartıya kaçmayan, göze hoş gelen ve dış görünümü tamamlayama yardımcı olan takı, saat, kol düğmesi gibi aksesuarlar dış görünümün önemli bir bölümünü oluştururlar.
Bakışlar, duruş, konuşma ve hareketlerdeki tutarlılık da dış gönümü tamamlayıcı unsurlardır. İş dünyasında dış görünüm, bir bütün olarak ele alındığında yalnızca işverenlerin çalışanlara şart koştuğu bir dizi kılık kıyafet tedbiri değil, daha da önemlisi, kişilerin hem iş arkadaşlarına hem de müşterilerine karşı kendilerini sunuş biçimi açısından önemli bir ayrıntıdır. Kişinin içinde yürümekte zorlandığı fazla yüksek topuklu ayakkabılar, burnu açık veya çok renkli ayakkabılar iş yaşamı için uygun değildir. Ütüsüz veya lekeli giysiler, boyanmamış ayakkabılar, kaçık çoraplar kişiler ile olumsuz intibalar uyandırır.
Doğru renk tonunda giyinmek kişinin sağlıklı, dinlenmiş, uyumlu ve genç görünmesini sağlarken, giyeceğiniz renkler modunuzu, işinizi de etkilemektedir. Etkili ve doğru renk mülakatlarda özgüveninizi yükseltir, iş dünyasında profesyonel görünüşünüzü güçlendirir. Sektöre göre, koyu renk takımlar içine giyilen açık ve pastel tonlar size hem daha arkadaş canlısı gösterir hem de çok otoriter görünmenizi engeller.
Aslında kişi ilk önce kendi için doğru rengi bulmaktan başlamalıdır. Sıcak veya soğuk renk tonuna sahip olup olmadığını öğrendikten sonra giyeceği kıyafetin renk tonlarına karar vermelidir. Üzerimize giydiğimiz bir bluz veya gömlek eğer göz altı morluklarımızı, yüzümüzdeki kılcal damarları ortaya çıkarıyor ve bizi yorgun gösteriyorsa doğru bir seçim yapmamışız demektir.
Kıyafet ve renk tercihi kişinin iş hayatında müdürüyle veya diğer çalışma arkadaşlarıyla iletişimini ne ölçüde etkiler?
Bakımsız kıyafet ve aksesuarlar kullanmak, kendine ve vücuduna uygunluğunu bilmeden modayı olduğu gibi giymek, kıyafetlerin ütüsüne özen göstermemek önce kendimize sonra iş yaşamındaki profesyonel yaklaşıma uygun değildir. Aynı zamanda kadınlar için dekolte, çok fazla takı ve fazla makyaj da iş yaşamındaki duruşunu olumsuz etkiler. Bu özensiz tavırlar kişinin iş arkadaşları ve yöneticileri ile olan ilişkisini de olumsuz yönde etkilemektedir. Çünkü yönetici kendine özen göstermeyen bir çalışanın işine de aynı özensiz bilinçle yaklaştığını düşünür.
Plazada ya da “beyaz yakalı” diye tabir ettiğimiz çalışanlar genellikle lacivert ve siyah tonlarını tercih eder. Örneğin kahverenginin çok fazla tutulmaması isabetli bir karar mıdır?
Profesyonel dünyada bilinen kahverenginin güvensiz bir renk olduğudur. Kahverenginin aşırı kullanımı sıkıcı, ağır ve donuk bir etki yaratır. Çok ağırbaşlı, ciddi, pasif ve sıradan görünür. Rivayetlere göre 40’lı yıllardan bu yana Avustralya’da kahverengi üç parça takım elbise üretilmediği söylenir. Batılılar, ‘You blend in people’ diyorlar. Kahverengi toprak rengidir ve diğer insanlar arasında kaybolur gidersiniz. İş görüşmelerinizde, profesyonel toplantılarda kahverengi giymeyi kesinlikle tavsiye etmiyoruz. Kahverengi zor bir renktir, yaşlı ve yorgun gösterir, arazi rengidir, silik gösterir, otoriter bir renk olmadığı için iş görüşmelerinde ve özellikle finans, bankacılık, havacılık gibi güvenin maksimum olması gereken sektörlerde tercih edilmez.
Algıyı değiştirmek için, koyu kahverengiyi, krem rengi, altın rengi ve turkuvaz ile birlikte kullanarak profesyonel ve asil görüntü yaratabilirsiniz.
Kahverenginin müşteriye ve idarecilere verdiği mesaj nedir?
Kahverenginin toprak tonlarında bir renk olmasından dolayı resmiyetten uzak, rahat ve teklifsiz hissettirdiği ve insanların kendilerini daha güvende hissederek açılmalarını sağladığı da dünyaca kabul edilmiş bir gerçektir. Benim önerim kahverengiyi kıyafetlerinizde değil ofis mobilyalarınızda ve dekorasyonda kullanmanızdır 🙂
Reklam ve pazarlama çabalarınızın etkisini arttırmak istiyorsanız renkleri tek başına kullanmamalısınız. Seçtiğiniz rengi tamamlayıcı renklerle kullanmak en doğru yaklaşımdır. Çünkü tek bir rengin aşırı kullanılması rengin etkisini olumsuza çevirir.
Farklı iş/meslek türlerine göre renk seçimini kategorize edebilir miyiz?
Renklerin yadsınamaz etkisini fark eden batılı şirketler, bunu iş hayatında sıklıkla kullanmaya başlamış ve çok da başarılı olmuşlardır. Hayatımızı şekillendirerek hayatımıza yön veren, bizi kimi zaman neşeli, kimi zaman da düşünceli yapan her rengin farklı birer anlamı vardır.
Kurum logolarında sıkça kullanılan ve üç ana renk olan kırmızı, mavi ve sarıdır. Bu üç rengin karışımından ise ara renkler olan yeşil, mor ve turuncu oluşur. Aynı zamanda bu ara ve ana renkler kendi içlerinde sıcak ve soğuk olarak da birbirleri ile gruplandırılır. Sıcak renkler uyarıcıdır, aktif ve enerjiktir. Bu nedenle yiyecek firmaları kurum rengi olarak sıcak renkleri (kırmızı, sarı, turuncu ve tonları) tercih ederler. Kırmızı saldırgan ve şiddeti temsil ederken, sarı gelip geçici hizmeti temsil eder. Bu sebeple bankalar sarıyı değil, güven ve istikrarın rengi olan yeşili tercih ederler. Çünkü taksiciler gibi müşterilerinin gelip geçici değil kalıcı olmasını isterler.
Kurum renginde soğuk renkler (mavi, yeşil, lacivert, mor ve tonları) ise, ciddiyeti, sağlamlığı sembolize eder. Özellikle finans, yatırım ve hizmet gibi sektörlerde bu renkler tercih edilir.
Kırmızı, canlılık ve dinamizmle ilgili bir renktir. Kırmızı renk fiziksel olarak ataklığı canlılığı, duygusal bağlamda bir işi sonuna kadar götürme azmini ve kararlılığını göstermektedir. Sarı zeka, incelik ve pratiklikle ilgilidir. Toplumsal yaşamı ve birlikte çalışmayı yansıtan bir anlamı vardır. Geçiciliğin ve dikkat çekiciliğin ifadesidir. Yeşil ahenk, huzur, uyum ve anlayış ile özdeşleştirilir. Güven vermesinden dolayı özellikle bankaların logolarında en çok tercih edilen ikinci renktir. Mavi rengin üzerimizdeki etkisi çok fazladır; sakinliğin ve mutluluğun rengi diyebiliriz. Mavi renk gökyüzünün ve geniş ufukların simgesidir. Sınırsızlığı ve sonsuzluğu ifade eder. Lacivert, açıklığı, netliği ve gözle görülemeyeni simgeler. Sonsuzluğu, otoriteyi ve verimliliği temsil eder. Bu nedenle iş adamlarının ve firmaların sıkça tercih ettiği bir renktir. Özellikle önemli iş görüşmelerinde tavsiye edilen bir renk tonudur. Lacivert giyen kişiler kendilerini çok daha karizmatik ve inandırıcı hissederler. Ayrıca bu yüzden dünyadaki firmaların birçoğu logolarında lacivert rengi kullanır. İnsanların üzerinde başarılı ve güçlü imaj bırakmasından dolayı özellikle iş görüşmelerinde lacivertin tercih edilmesi önerilir. Siyah, gücü ve tutkuyu temsil eder. Siyah renkli makam araçlarının tercih edilmesi bir tesadüf değildir. Siyah, aynı zamanda hırsın da göstergesidir. Gri, diplomasiyi ve ağırlığı vurgulayan bir renktir. Hareketsizliği, yavaşlığı ve ciddiyeti temsil eder. Ciddiyetini ortaya koymak isteyenler iş görüşmelerinde bu rengi tercih edebilirler.
Kadınlar nispeten farklı renkleri günlük yaşamında kullanmayı sevebiliyor. Bu onların profesyonel iş hayatına nasıl yansır? Kadınların renk tercihinde ölçü ne olmalı? Ya da erkekler için geçerli kurallar onlar için de mi geçerli?
Koyu renk kıyafetler iş yaşamında ciddi bir imaj oluşturur. Siyah, lacivert, gri tonlarda etek pantolon ve ceketler gardırobumuzun vazgeçilmez parçaları olmalı. Yine bu parçaları, içine giyilen farklı tonlarda (pul payet işlemeli olmayan) gömlek ve bluzlarla şık hale getirebiliriz. Burada tercihimiz her zaman pamuklu ya da ipek gömleklerden yana olmalıdır. Tabi ki gözbebeğimiz beyaz gömleği de söylemeye gerek yok 🙂 Yine iş kıyafetlerimizi aksesuarlarla renklendirebiliriz. Burada dikkat etmemiz gereken husus kullandığımız aksesuarın dikkat dağıtıcı olmaması. Fazla taşlı, gereğinden fazla büyük ve göz alıcı takıları tercih etmiyoruz. Ayrıca yine fular kullanarak kıyafetlerimizi renklendirmemiz mümkündür.
Son zamanlarda iş yaşamında elbise de önemli bir yere sahip oldu. Çok dar ya da bol olmayan özellikle diz hizasında giyeceğimiz bu kıyafeti eğer kolsuz bir elbise ise güzel bir hırka veya ceket ile kombinleyebiliriz. Renk tercihimiz ise kışın koyu yazın ise pastel tonlarda olmalı.
İş hayatında resmi bir stil oluşturmanın bir diğer kuralı “siyah”ın tartışmasız gücünden yararlanmaktır. Güçlü bir stil için klasik siyah ayakkabılar tarzınızı en güzel gösteren topuklular olacaktır.
Vücut tipinize, yaşam tarzınıza ve işinize uygun kıyafetler seçmekle işe başlayın. Unutmayın, size yakışmayan, sadece trendlere uyduğu için giydiğiniz bir kıyafet sizin kötü bir stile sahip olduğunuzu gösterebilir. Özellikle ofiste şık olmak, mesainin büyük kısmını dışarıda geçiren kadınlara göre daha kolaydır.
Fazla desenli parçalar yerine, düz renkler tercih etmek ofiste şık görünmenizi sağlar. Eğer desenli kıyafetlerden vazgeçemiyorsanız, üzerinizde sadece bir parçanın desenli olmasına dikkat edin. Örneğin; düz renkte bir elbisenin üzerine giydiğiniz desenli bir ceket ya da pantolon-ceketten oluşan bir takım içerisine giydiğiniz desenli bir bluz gibi.
Günümüz çalışma hayatında imajın kişinin başarısı/kariyeri üzerinde etkisi ne kadardır? Yani mesleki nitelikleri çok yeterli olmasa da kişi imajı (kaliteli şık kıyafet seçimi, üslubu, insan ilişkileri vs.) ile yükselebiliyor mu?
California Üniversitesi’nin yapmış olduğu bir araştırma, insanların kararlarında görme duyusunun ağırlığının %85 olduğunu kanıtlamıştır. İlk izlenimler bizlerin başkalarının zihnindeki görüntümüz, yani imajımızdır. O görüntü başka insanların kafasının içinde sizi temsil eder. İnsanlar yanınızda değilken, sizin hakkınızdaki kararlarını, kafalarının içindeki “siz” yani imajınız üzerinden verirler. Bir başka deyişle imajınız sizin kimliğinizdir. Kendimize gösterdiğimiz özen başkalarından göreceğimiz itibarı belirler. İş hayatında etkili ilişkiler kurabilme ve başarılı olabilmenin temelinde de bu yatmaktadır.
İnsanlar arası iletişimde sözlü iletişim kadar sözsüz iletişim araçlarının etkisi de çok önemlidir. Yapılan araştırma sonuçları sözsüz iletişimin sözlü iletişime göre daha önemli ve üstün yanlarının olduğunu göstermiştir. Çoğu zaman farkında olmadığımız sözsüz iletişim araçları kişiler arası ilişkilerde son derece önemli bir etkiye sahiptir.
Özellikle iş hayatındaki dış görünüş ve giyim tarzı, başarıyı artırıcı ya da azaltıcı etkiye sahip önemli bir sözsüz iletişim aracıdır. İş hayatında müşteriye bir ürün ya da hizmeti satmak için onu mantıken ikna etmek gerektiği kadar duygusal olarak etkilemek de önemlidir. Müşteri eğer sizden hoşlanırsa başarılı olma şansınız yükselir.
Üniversiteden yeni mezun, bugüne kadar renk uyumuna bile pek dikkat etmemiş rahat kıyafetler tercih eden bir genci düşünelim; kıyafet konusunda yapacağı olası hatalar nelerdir? Ve sizin tavsiyeleriniz?
Aslında günümüz profesyonel giyim tarzı yerini smart casual dediğimiz yarı klasik bir stile bırakıyor. Şirketlerin çoğu giyim kodlarını da değiştirmeye başladı. Bu da Y ve X kuşağı dediğimiz yeni mezunlar için bir şans aslında. İş görüşmesine giderken yapacağı en büyük hata kot pantalon giymek olan yeni mezun, bunu bir avantaja çevirebilir. Beyaz veya açık mavi bir gömlekle blazer ceket kombini durumu harika bir avantaja çevirecektir.
Burçak Ilıman
İletişim / Marka ve İmaj danışmanı
