DİŞ HEKİMLİĞİNDE DİJİTAL DÖNEM
Prof. Dr. Bora Bağış
Diş hekimliği; her geçen gün yeni malzemelerle, cihazlarla ve tedavi yöntemleriyle gelişmekte ve yenilenmektedir. Bu gelişmeler hem hastalara hem de diş hekimlerine daha konforlu, daha koruyucu ve daha efektif tedavi süreçleri sağlamaktadır. Bu gelişmelerden biri de şüphesiz dijital diş hekimliği uygulamalarıdır.
Dijital diş hekimliğinde kullanılan ağız içi tarayıcılarla ölçü almanın zorlukları büyük oranda aşılmıştır. Özellikle bulantı refleksi olan hastalarda ağız içerisinden video çekercesine bir tarayıcı gezdirmekle ölçüler alınabilmekte ve alınan ölçüler diş laboratuvarlarına e-posta ile transfer edilebilmektedir. Tedavi planlaması aşamasında gülüş dizayn çalışmaları yapılarak dijital platformlarda hastalara restorasyonların nasıl olacağı hakkında bir ön bilgi verilmesi dijital yöntemlerle mümkün olmaktadır. Klasik yöntemde, alınan ölçüler alçı modele transfer edilerek protezler hazırlanmaktadır. Bu alçı modellerin saklanması zordur ve olası deformasyonlar sebebiyle gerekli hallerde yeniden kullanılmasında problemler yaşanabilmektedir. Dijital ölçü ile alınan ölçülerin saklanması ise bilgisayarda bir data saklamak kadar kolaydır. Hastaların tedavilerinin takibi için önemli olduğu kadar, bir restorasyonun kırılması halinde yeni ölçü almadan aynı restorasyonun kısa sürede hazırlanabilmesini de sağlaması açısından önemli kolaylıklar sağlamaktadır. Dijital tarayıcılarla tedavilerin popülaritesinin artmasıyla beraber malesef piyasada çözünürlüğü düşük, detayları iyi göstermeyen cihazlar da yer almıştır. Bu cihazlarda başarı azalmaktadır.
Klasik yöntemle alınan ölçülerde kan ve tükürüğün olası varlığı ve dezenfeksiyon gereksinimleri de dikkat edilmesi gereken ayrı bir konudur. Gerekli dezenfeksiyon işleri yapmayan diş hekimi ve diş laboratuvarlarında, tedavi süresi boyunca karşılıklı taşınan ölçü ve modellerin çapraz enfeksiyon riski oluşturacağı da unutulmamalıdır. Dezenfeksiyon ajanları ve ölçü maddeleri kullanımı arasında da uygun ajan seçimi yapılmazsa ölçü malzemelerinin bozulması ve dolaylı olarak da hazırlanacak protez ve restorasyonlarda uyum sorunu ortaya çıkacaktır. Klasik ölçü yöntemiyle alınan ölçülerin bir kısmı da en kısa zamanda alçı modele dönüştürülmesi gereksinimi duyarlar. Diş hekiminden ölçü modele dönüştürülmeden diş laboratuvarına yollandığı durumlarda kısa sürede transfer olmadığı zamanlarda hava şartlarının da çok sıcak veya soğuk olmasına göre bozulmalar olabilmektedir.
Doğru dijital tarayıcı ve uygun vakalarda hem hasta hem hekim için tedaviler daha kolaylaşabilse de halen bu konuda gelişmeler devam etmektedir. Klasik ölçü yöntemi halen kullanım açısından popülerliğini kaybetmemiştir. Hem bazı vakalarda klasik ölçü yöntemlerinin kullanılmasının daha doğru olması hem de iyi ağız içi tarayıcıların pahalı olması diş hekimliğinde tamamen dijital ölçüye geçmeyi kısıtlamaktadır. Ortodontik tedavilerde de çok popüler olan şeffaf plak uygulamalarının yaygınlaşmasının en önemli nedenlerinden biri de şüphesiz ağız içi tarayıcılarla alınabilen ölçülerle dijital ortamda tedavi planlamaların yapılabilmesidir.
Dijitalleşen dünyada diş hekimliği de dijitalleşme yolunda hızla ilerlemektedir. Güncel gelişmeleri takip etmenin diş hekimlerinin yaptıkları tedavilerinde başarı oranını arttıracağına inanıyorum. Böylelikle günümüzün dinamik yaşam koşullarına uygun olarak hastalar da daha hızlı ve daha konforlu diş hekimliği uygulamalarına ulaşabilecektir.
Sağlıkla, güzel gülüşlerle kalın…
Instagram: @profdrborabagis